HIT POCZTY POLSKIEJ LAT 50. I 60. XX WIEKU. CAŁOSTKA Z 1957 ROKU Cp 21, KOPERTA ZE ZNAKIEM OPŁATY JAK ZNACZEK Fi 892 (SAMOLOT NAD KRAKOWEM). CZĘŚĆ W3/Cp

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 18, październik 2021 12:06

                         HIT POCZTY POLSKIEJ LAT 50. I 60. XX WIEKU.

CAŁOSTKA Z 1957 ROKU Cp 21, KOPERTA ZE ZNAKIEM OPŁATY JAK        

                       ZNACZEK Fi 892 (SAMOLOT NAD KRAKOWEM).

                                                    CZĘŚĆ W3/Cp

            Dnia 31 sierpnia 1957 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu kopertę lotniczą ze znakiem opłaty jak na znaczku Fi. 892 (samolot nad Krakowem) na podstawie zarządzenia z dnia 30.08. 1957 roku Dz. Ł.. nr 27/1957, 235, poz 187. Koperta stała się, moim zdaniem, hitem kopert lotniczych wydanych przez Pocztą Polską. Przede wszystkim była udanym produktem wykonanym starannie w kolorze granatowym strony zewnętrznej i szaroniebieskawym strony wewnętrznej z poddrukiem giloszowym lub bez niego (gilosz z francuskiego guilloche, zawiły rysunek ornamentowy używany do zabezpieczenia druku lub w charakterze dekoracyjnym). Koperta produkowana była z papieru lekkiego (o gramaturze 13-16 funtów) dla obniżenia kosztów przesyłki. Od czerwca 1957 roku do stycznia 1963 roku, a więc w okresie ponad 5, 5 roku wydano ją w 12 nakładach (sygnatury od VI-1957, VII-1957, X-1958, VII-1960 i td, do sygnatury I-1963) od 50 tyś sztuk do ponad 800 tyś szt. w jednym nakładzie Łącznie wydano ok. 4 458 000 szt. W większości kopert znajdował się arkusz cienkiego papieru do korespondencji.

            Powstaje pytanie co było pierwsze czy znaczek Fi. 892 czy całostka Cp.21. Znaczki lotnicze w tym znaczek z widokiem Rynku krakowskiego wprowadzono do obiegu pocztowego 6 grudnia 1957 roku zarządzeniem z dnia 9.11. 1957 roku, a więc ponad 3 miesiące po wprowadzeniu do obrotu pocztowego całostki Cp. 21. Czy zatem projektant znaczka i jego rytownik J. Miller projektował wpierw znaczek czy opłatę na kopercie lotniczej? To jest pytanie do specjalistów.

Nas natomiast interesuje pocztowe i kolekcjonerskie wykorzystanie koperty lotniczej, na której znak opłaty ma motyw krakowski. Przykłady pocztowego wykorzystania kopert Cp.21 prezentujemy na kolejnych fotografiach.

Fot. 1, 2, 3   Na kolejnych trzech fotografiach (fot. 1,2,3) prezentujemy wykorzystanie

                     najwcześniej wydanych kopert o sygnaturach VII-1957 i X –1958

                     wykorzystanych do przesyłek listowych wysyłanych drogą lotniczą z Urzędów

                    Pocztowych Tuchów, Warszawa i Podkowa Leśna do krajów europejskich (

                     Francja, Szwajcaria i byłe RFN). Taryfa za list do 20 gramów wynosiła 3.40 zł,

                     a więc przesyłka nie wymagała uzupełnienia dodatkową opłatą.

         Inaczej było z przesyłkami do USA. Taryfa przewidywała opłatę w wysokości 4.00 zł jeśli przesyłka listowa ważyła 5 gramów (za list do innych krajów 2,50 + 1,50 dopłata za przesyłkę droga lotniczą do 5 g.). Przykłady pokazane są na dwóch kolejnych fotografiach (fot.4 i 5).

Fot. 4, 5   Koperty o sygnaturach I-1963 i VI-1960 wysłane z Urzędów Pocztowych Kraków

               1 i Warszawa (?) do USA. Obie przesyłki posiadają dodatkowe znaczki o nominale

                 60 groszy uzupełniające ofrankowanie. Na fot. 5 widać że jednym z dodatkowych

                 znaczków przyklejonych na awersie koperty jest znaczek o nominale 10 gr. z serii

                 miasta polskie przedstawiający widok Wawelu (Fi. 1060)

                 W przypadku wysyłki listu do USA także do Australii o wadze do 10 gramów taryfa wzrastała do 5.50 zł. Wymagało to uzupełnienia frankatury o 2,10 zł. Przykłady uzupełnienia frankatury po naklejeniu 2 i 3 znaczków pokazane są na fot. 6,7 i 8.

Fot. 6,7 i 8 Koperty o sygnaturach V-1961, Vi – 1957 i I- 1963 wysłane z warszawskich

                   urzędów pocztowych (81, 92) do USA i Australii z naklejonymi dwoma i trzema

                   znaczkami uzupełniającymi frankaturę koperty lotniczej.

            W przypadku wysyłania przesyłki listowej, poleconej w kopercie lotniczej (Cp.21) była ona uzupełniana dodatkową naklejką erki, a także kolejnymi znaczkami na awersie koperty w celu uzupełnienia frankatury. Przesyłki polecone do krajów europejskich wymagały dopłaty 3,10 zł. Przykłady są pokazane na fot. 9,10, 11i 12

Fot. 9, 10,11, 12 Koperty o sygnaturach II-1962, I-1963, X-1958 przesyłek służbowych z

                     pieczątkami Narodowego Banku Polskiego wysłane z Urzędów Pocztowych

                     Warszawa 14 do Finlandii, Francji i Austrii oraz koperta przesyłki prywatnej

                     Urzędu Pocztowego Kraków 5 do Szwajcarii. Na wagę zwracają; koperta na

                     której uzupełniono frankaturę znaczkiem z serii miasta polskie z 1960 roku Fi.      

                     1060 o nominale 3,10 zł dość rzadkim na korespondencji oraz koperta wysłana

                     z Urzędu Pocztowego Kraków 5.

            Koperty Cp.21 wykorzystywano również do kolekcjonowania datowników okolicznościowych w szczególności do datowników związanych z lotnictwem. Na fot.13 koperta z datownikiem inaugurującym lot Warszawa – Amsterdam. , który odbył się 1 VI 1959 roku. Koperta filatelistyczna wysłana do Amsterdamu przez Państwowe Przedsiębiorstwo „Ruch”. Według Katalogu polskich stempli okolicznościowych Andrzeja Myślickiego wspomniany datownik ma numer 59 031 jest datownikiem ręcznym o stopniu rzadkości B.

            Zarówno całości ofrankowane znaczkiem lotniczym Fi. 892 jak i całostka Cp.21 w postaci koperty z nadrukowanym tym samym znaczkiem zasługują na zainteresowanie szerszego grona filatelistów spod znaku „Cracoviana”. Poza uczestniczeniem w naszej klubowej zabawie kolekcjoner może z powodzeniem przygotować kolekcje, a może i zbiór wystawowy w oparciu o wspomniane dwa walory w miarę dostępne na rynku filatelistycznym. Ale to tylko nasza propozycja do rozważenia.

                                                                                                                  Jerzy Duda

                                                                                                       Administrator Piotr  

INFLACJA I HIPERINFLACJI W POLSCE W LATACH 1987-1995 DO ROKU 1996. PRZYKŁADY OFRANKOWANIA PRZESYŁEK ZAGRANICZNYCH Z LAT 1993-1995/6.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 30, sierpień 2021 15:35

INFLACJA I HIPERINFLACJI W POLSCE W LATACH 1987-1995

DO ROKU 1996. PRZYKŁADY OFRANKOWANIA PRZESYŁEK

ZAGRANICZNYCH Z LAT 1993-1995/6.

(drugi artykuł publikowany na stronie internetowej).

                        Wracamy kolejny raz do spraw związanych z inflacją i hiperinflacją z lat 1987 – 1995/6. Na temat ofrankowania przesyłek listowych w okresie inflacji i hiperinflacji zamieszczano artykuły między innymi w „Filateliście Małopolskim autorstwa Grzegorza Binko i Jerzego Dudy. Dotychczas ukazały się 3 artykuły w nr 3/2018, 2/2019 i nr 106/2020 oraz na klubowej stronie internetowej artykuł opublikowany 19 lipca 2021 roku.

Kiedy w 1986 roku Poczta Polska wydała znaczek o nominale 200 zł.(Fi. 2910), kilkakrotnie przekraczający nominały innych znaczków, stawało się jasne, że mamy do czynienia z inflacją, a późniejsze, w 1990 roku, wydania znaczków samoprzylepnych o nominałach 2000 i 5000 zł ( Fi.3129 i 3130) utwierdziły tylko o zbliżającej się do Polski hiperinflacji. W szczytowym okresie hiperinflacji nominał bloku z 1993 roku wydanego z okazji Światowej Wystawy Filatelistycznej w Poznaniu (Fi. blok 152/108/) wynosił już 50000 złotych.

Dla użytkowników Poczty Polskiej sprawa frankowania listów, szczególnie w obrocie zagranicznym i wysyłanych jako polecone czy ekspresowe, stawała się coraz trudniejsza w przypadku braku znaczków o wysokich nominałach. W wielu przypadkach do naklejenia znaczków o odpowiedniej frankaturze nie wystarczała adresowa powierzchnia koperty i znaczki naklejano na jej tylną stronę. Wzrost opłat za przesyłki listowe w mniejszym stopniu wpływał, jak sądzę, na liczbę przesyłek wysyłanych np. z instytucji, firm, banków natomiast wpływał negatywnie na liczbę przesyłek prywatnych w tym również przesyłek związanych z wymianą filatelistyczną. Mniej dbano także o stronę estetyczną przesyłki. Znaczki o najwyższych nominałach (10000 i 20000 zł) były używane zarówno przez instytucje i firmy jak również w zagranicznej korespondencji prywatnej i pomimo denominacji w 1995 roku stosowano je do frankowania przesyłek jeszcze w 1996 roku. Kolejne przykłady całości pocztowych z lat 1990 – 1996, wysyłanych z Polski do różnych krajów europejskich ale i świata (np. Niemcy, USA, Belgia, Francja, Szwajcaria, Czechy) są świadectwem zainteresowania korespondencją prywatną Rodaków nawet w trudny czasie ale również dostrzegania wartości zarówno korespondencji jak i opakowania (kopert) zachowanych w domowych archiwach adresatów przez ponad 25 lat. Kolekcja całości pocztowych jest, w co nie wątpię, jakim skromnym przyczynkiem do najnowszych dziejów Poczty Polskiej.

Na kolejnych 11. przykładach pokazujemy całości pocztowe z korespondencji zagranicznej i pocztowe wykorzystanie znaczków emitowanych przez Pocztę Polską oraz sposoby wykorzystania tych znaczków przez polskich nadawców w latach 1990- 1996.

Fot. 1 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,

         poleconej, ekspresowej wysłana z Urzędu Pocztowego Poznań 1 w grudniu 1990 roku

         do Niemiec (RFN). O ofrankowania użyto 9. znaczków Fi. 3098 i jednego Fi. 3086 o

           łącznie wartości 9500 zł zgodnie z taryfą.

Fot.2 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, poleconej przesłanej

         droga lotniczą z Urzędu Pocztowego Łódź 1 dnia 13.08. 1991 roku do USA. Przesyłka

           ofrankowana jest 2. znaczkami Fi.2910, Fi. 3123 oraz Fi. 3129,3130. Łączna wartość

           wynosi 8900 zł jest zgodna z taryfą.

Fot. 3 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,

           poleconej wysłanej z Urzędu Pocztowego Płock 7 w dniu 2.03. 1992 do Belgii.

         Przesyłka jest ofrankowana siedmioma znaczkami w tym: 2 Fi. 3210, 2 Fi. 3211, Fi.

         3212, Fi. 3220 i Fi. 3186. Łączna frankatura wynosi 16500 zł i jest zgodna z taryfą.

Fot.4 a,b Koperta standardowych wymiarów, FDC serii Fi. 3257-3258 wykorzystana do

         przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej, poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego

         Legnica 2 w dniu 24. (?) 1994 roku do Francji. Przesyłka ofrankowana jest jednym

         znaczkiem Fi. 3308 (poza dwoma znaczkami z FDC – Fi. 3257 i 3258) na awersie,

         a na rewersie Fi. 3265, 3261, 3193, 3120. Łączna frankatura, bez znaczków

         FDC wynosi 17500, natomiast dodając wartość znaczków FDC - 21000zł. Przy

         wliczeniu wartości znaczków z FDC frankatura zgodna z taryfą.  

Fot. 5 Koperta wykonana przez wysyłającego, przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,

           poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego Kielce 25 dnia 2.05.1993 roku do Belgii.

           Przesyłka ofrankowana ośmioma znaczkami w tym 2 Fi.3181, 2 Fi.3219, Fi. 3193, Fi.

           3097, Fi. 3076, Fi. 2889. Łączna wartość wynosi 13000 zł i jest zgodna z taryfą.

Fot. 6 Koperta wykonana przez wysyłającego przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,

           poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego Mikuszowice Śl. (ciekawa erka) dnia

           3.11. 1994 roku do Szwajcarii. Przesyłka ofrankowana jest siedmioma znaczkami w

           tym; 2 Fi. 3340, Fi. 3341, Fi. 3345, Fi. 3321, Fi. 3098 i Fi. 3165. Łączna frankatura

           wynosi 27000 zł jest zgodna z taryfą w przypadku przesyłki powyżej 50 g.

fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatne, zagranicznej,

           poleconej przesłanej droga lotnicza z Urzędu Pocztowego Sędziszów Młp. W dniu

         11.03. 1994 roku do USA. Przesyła jest ofrankowana 2. znaczkami Fi, 3308, Fi.3165 i

         Fi. 3273. Łączna frankatura wynosi 24000zł i jest zgodna z taryfa.

Fot. 8 Koperta o wymiarach 230 x 110 mm z okienkiem, przesyłki służbowej, zagranicznej,

           poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego Poznań 60 dnia 8.12.1994 roku do (?).

           Przesyłka jest ofrankowana znaczkami 2.Fi. 3345, Fi. 3346 i Fi. 3276 o łącznej

           wartości 21000 zł zgodnej z taryfą.

Fot. 9a, b Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej

             poleconej wysłanej z Urzędu Pocztowego Lubczyna w dniu (?) 12. 1994 do Francji.

             Przesyłka ofrankowana jest 6. znaczkami w tym na awersie dwoma znaczkami . Fi.

             3368, Fi. 3276, Fi. 3308, a na rewersie Fi 3299 i 3353. Łączna frankatura wynosi

             26000 zł i w przypadku listu o wadze powyżej 50 g brakuje 1000 zł ofrankowania

             zgodnego z taryfą.(?).

fot. 10 Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,

           ekspresowej wysłana z Urzędu Pocztowego Katowice 2 w dniu 4.05.1996 roku do

           Pragi Czeskiej. Przesyłka jest ofrankowana 10. znaczkami w tym; 6. Fi. 3276, 3. Fi.

           3098 i 3308 o łącznej wartości 43000 zgodnej z taryfą.

Fot. 11 Koperta standardowych wymiarów przesyłki służbowej, bankowej wysłana z Urzędu

           Pocztowego Konin 1 w dniu 15.03. 1996 do Niemiec. Przesyłka ofrankowana dwoma

           znaczkami o najwyższym nominale Fi. 3309 oraz znaczkiem Fi. 3409 w nowej

           walucie o nominale 80 groszy. Łączna wartość wynosi 48000 zł i jest zgodna z taryfa.

            To kolejne przykłady całości pocztowych z okresu inflacji w Polsce z lat 1987 – 1995. Prosimy o uwagi, propozycje oraz przesyłanie nam co ciekawszych całości do prezentacji na naszej stronie internetowej. Z góry dziękujemy za współpracę.

   Przy ocenie zgodności opłat z taryfą wykorzystano informacje zawarte w publikacji: Adam Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-2010, Basel-Gliwice 2011.

                                                                                                                 Jerzy Duda

                                                                                                    Administrator   Piotr

KLUB „CRACOVIANA” W POSZUKIWANIU CAŁOŚCI POCZTOWYCH OFRANKOWANYCH ZNACZKAMI Z MOTYWEM KRAKOWSKIM.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 16, sierpień 2021 08:59

KLUB „CRACOVIANA” W POSZUKIWANIU CAŁOŚCI POCZTOWYCH

OFRANKOWANYCH ZNACZKAMI Z MOTYWEM KRAKOWSKIM.

            Znaczki wydane przez Pocztę Polską z motywem krakowskim można najogólniej podzielić na te w których projektanci wykorzystują:

a/   tematy architektoniczne; zespoły budowli, budowle zabytkowe i inne, pojedyncze obiekty,

     fragmenty budowli, wnętrza urbanistyczne, detale architektoniczne ,

b/ tematy związane z kulturą i sztuką w tym tradycje ludowe, ubiory, pomniki, dzieła sztuki

     sakralnej, dzieła kartograficzne, rzeźby, witraże, sztuka książki,

c/ wizerunki Krakowian i osób szczególnie zasłużonych dla Krakowa, artystów, twórców,

   naukowców, pisarzy, sportowców,

d/ symbole np. pawie pióro, litera „K”,

            Z zadowoleniem należy stwierdzić, że znaczków o tematyce krakowskiej, w ujęciu jak wyżej, jest sporo i że ta tematyka była i jest kontynuowana przez Pocztę Polska od 1925 roku. Trzeba przypomnieć, że już w 1945 roku Poczta Polska emitowała serię znaczków wydania obiegowego –zabytki Krakowa, a także wspomnieć o latach 1982 – 1988 kiedy to ukazywały się rok rocznie dwa znaczki i dwie całostki, kartki pocztowe z nadrukowanym znaczkiem, z serii „Odnowa zabytków Krakowa”. Bogactwo wydań jest zróżnicowane bowiem są wśród nich pojedyncze znaczki, serie znaczków o danej tematyce, znaczki z serii wydawanych jako okolicznościowe z innych okazji czy poświęcone innym tematom niż Kraków.

            Po uruchomieniu klubowej strony internetowej zrodził się pomysł, traktowany jako pewnego rodzaju zabawa, ale z pewnym przesłaniem, aby prezentować całości pocztowe ofrankowane znaczkiem, znaczkami wydanymi przez Pocztę Polską z motywami krakowskimi. Początkowo traktowaliśmy pomysł jak formę odpowiedzi na pytanie „Co nam zostanie z tych lat” skoro odejdziemy od wymiany listowej, ale później stwierdziliśmy, że ciekawszym jest gromadzenie całości pocztowych frankowanych znaczkami o tematyce krakowskiej głównie przesyłek z obrotu zagranicznego, a sporadycznie przesyłek z obrotu krajowego.

Dotychczas prezentowaliśmy na stronie internetowej całości frankowane znaczkami o temacie „Ołtarz Wita Stwosza” również ofrankowane znaczkiem Fi.1045 z serii „Historyczne miasta polskie” z 1960 roku, także znaczkiem Fi. 3806 z serii „Miasta polskie” z 2002 roku , a przede wszystkim całości pocztowe frankowane pierwszymi znaczkami wydanymi w niepodległej Polsce z lat 1925-1927, Fi. 210 i 214. Tematyka znaczków nie budzi wątpliwości w ich rozpoznaniu bo są to widoki Wawelu, Wawelu z Lajkonikiem, Ołtarza Wita Stwosza. W tym ostatnim przypadku mogą być problemy bowiem na niektórych znaczkach znajdują się mniej znane widoki detali ołtarza. Na stronie internetowej przekazywaliśmy informacje o całościach pocztowych frankowanych znaczkami m. in. z serii „Kultura polska” w szczególności frankowane znaczkiem z wizerunkiem Brata Alberta –Adama Chmielowskiego także związane z osobą Tadeusza Kościuszki.

Pragniemy kontynuować naszą zabawę kolekcjonerską liczą na zainteresowanie członków Klubu „Cracoviana” jak i wielu Rodaków miastem „..w całej Polsce najsławniejszym”. Wykorzystywanie znaczków pocztowych o tematyce krakowskiej do frankowania przesyłek listowych w obrocie zagranicznym jest poświadczeniem zainteresowania wysyłającego przesyłkę miastem i jego dziejami, zarazem czytelnym sygnałem dla odbiorcy, a pośrednio staje się formą promocji miasta. Dla wielu osób, nawet nie będących kolekcjonerami, przesyłka ofrankowana znaczkami o widocznej tematyce, jest przedmiotem uwagi, a znaczki często podlegają ocenie i są przedmiotem zainteresowania.

Oczekujemy propozycji, a także zachęcamy do udziału w naszej zabawie.

                                                                                                     Jerzy Duda

                                                                                        Administrator Piotr