Pocztowe wykorzystanie znaczków o tematyce związanej z Krakowem emitowanych przez Pocztę Polską
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 29, grudzień 2023 11:41
Pocztowe wykorzystanie znaczków o tematyce związanej z Krakowem
emitowanych przez Pocztę Polską
/wybrane przykłady ujęte na stronie „cracoviana.eu” z lat 2017 –2023/
Klub „Cracoviana” działający, z przerwami, od 1969 roku ma zapisane, w ostatniej wersji statutu, hasło; „Kraków – filatelistów obowiązek”. Hasło przyświeca również autorom prowadzącym internetową stronę klubową utworzoną 21.1.2012 roku i znaną pod obecnym adresem www.cracoviana.eu.
Na początku 2024 roku postanowiliśmy przypomnieć Internautom wybraną zawartość strony internetowej oraz dokonać przeglądu tematów poruszanych w akcjach, cyklach i drukowanych ciekawostkach. To przy ich pomocy autorzy strony starali się zainteresować miłośników Krakowa emisjami Poczty Polskiej i poczt innych krajów świata w których obecna jest tematyka krakowska. Zwracaliśmy uwagę na wydania w postaci znaczków i kartek pocztowych, ale przede wszystkim na wykorzystaniu znaczków pocztowych zgodnie z celem ich wydania czyli do frankowania przesyłek. Propozycja nasza szła w kierunku większego zainteresowania kolekcjonerów „całościami pocztowymi” czyli przesyłkami, głównie listowymi, które były opłacane znaczkami z motywem krakowskim.
Na początku naszej drogi był cykl „Kocham Kraków” na który składały się walory wydawane przez poczty różnych krajów świata zawierających motyw związany z Krakowem. Cykl rozpoczął się w 2017 roku. Dalsze odcinki ukazywały się na stronie internetowej nieregularnie. Dla przypomnienia podajemy terminy niektórych odcinków: 12 czerwca 2017 roku ( odcinek 3.), 9 czerwca (odcinek 5) 20 sierpnia (odcinek 7), 31 sierpnia 2017 roku (odcinek 8.).
Kolejny cykl, Pocztowe wykorzystanie pierwszych znaczków polskich
z widokiem Wawelu, dotyczył znaczków z widokiem Wawelu wydanych przez Pocztę Polską w niepodległej Rzeczypospolitej w latach 1925 i 1926 (Fi.210 i 214). Prezentowano „całości pocztowe”, dodając ich opis, w którym podawano szczegóły oraz ciekawostki. Potwierdzano tym samym pocztowe wykorzystywanie znaczków. Cykl rozpoczął się publikacją umieszczoną na stronie internetowej 17.06.2018 roku. Do maja 2022 roku pokazano ponad 250 walorów, z których każdy jest unikatem, a wśród tych unikatów wiele ciekawostek. Całości te pokazano i opisano w 34 częściach.
Obszerną informację na temat cyklu zamieszczono na stronie internetowej 12 maja 2022 roku dodając odpowiedni komentarz.
W grudniu 2021 roku podjęliśmy akcję prezentacji walorów w cyklu; Pocztowe wykorzystanie znaczków wydanych w latach 1944-1945 ofrankowanych znaczkami: Fi.343, znaczkami z serii wydania obiegowego – zabytki Krakowa Fi.362-366,
a także Fi.375 – wydanie przedrukowe. W pięciu częściach cyklu opublikowanych w dniach
9 XII; 14 XII; 27 XII roku 2021 oraz 7 I oraz 13 I 2022 roku pokazaliśmy ponad 35 całości pocztowych, z ciekawym ofrankowaniem zawierającym m.in. wspomniane znaczki o motywach krakowskich, opatrzonych stosownymi opisami.
Nieco wcześniej próbowaliśmy zainteresować całościami pocztowymi młodszych kolekcjonerów podając za przykład; Pocztowe wykorzystanie znaczka na przesyłki lotnicze z roku 1957 (Fi.892). Wybrane przykłady całości pocztowych zaprezentowaliśmy w czterech częściach publikując je na stronie internetowej w dniach;16 VIII; 27 IX; 1 X oraz 18 X 2021 roku.
Kolejny cykl obejmował prezentacje „całości pocztowych” Pocztowe wykorzystanie znaczków sygnowanych – „Cz. Słania”. W pierwszym rzędzie były to całości pocztowe ofrankowane znaczkiem Fi. 683 na którym Czesław Słania zaprezentował widok Dziedzińca Wawelskiego. Cykl ten rozpoczęliśmy artykułem Jeszcze o poszukiwaniu przez Klub „Cracoviana „ całości pocztowych ofrankowanych znaczkami z motywem krakowskim opublikowanym dnia 6 września 2021. W dniu 1.02.2022 na stronie internetowej pojawił się artykuł Przykłady pocztowego wykorzystania znaczka Fi.684 projektowanego i sztychowanego przez Czesława Słanie, który dał początek prezentowania całości pocztowych frankowanych znaczkami artysty. To wówczas zrodził się pomysł przedłużenia Roku Czesława Słani do końca 2022 roku. Na początku 2023 uzupełniono informację o znaczkach projektowanych i grawerowanych przez Czesława Słanię nie ujętych w poprzednich odcinkach.
Poza pocztowym wykorzystaniem znaczka Fi.683 przygotowano materiał prezentujący wykorzystanie znaczków wydania prowizorycznego z roku 1956 (Fi. 826-829) czyli znaczka Fi. 683 z nowymi nominałami. Artykuł na ten temat umieszczono na stronie internetowej w dniu 13 września 2021.
Od 2021 roku wprowadziliśmy nowy cykl związany z badaniami prowadzonymi w latach dziewięćdziesiątych prze Krakowskie Towarzystwo Ochrony Zabytków Techniki nad historią krakowskich firm i zakładów rzemieślniczych. Do materiałów i walorów mających znaczenie przy ewidencjonowaniu, odnajdywaniu i identyfikowaniu firm, szczególnie działających w pierwszych dziesiątkach lat XX wieku, pomocne stają się Koperty firmowe, karty firmowe krakowskich firm i zakładów rzemieślniczych. Odnalezione walory prezentowano z opisem na stronie internetowej w 14 częściach udostępnionych; 18 stycznia 2021; 25 stycznia: 1 lutego; 11 lutego; 19 lutego; 24 lutego; 2 marca; 6 maja; 2 czerwca, 29 czerwca; 5 września, 9 października, 18 października oraz 22 stycznia 2022 roku.
Zamiarem naszym jest kontynuowanie w roku 2024 i latach późniejszych, wymienionych cyklów tematycznych, do których systematycznie gromadzimy walory, oczywiście w miarę możliwości, bazując na pomocy Kolegów Klubowych, a przede wszystkim wykorzystując platformy e-commerce.
W 2023 roku udało nam się pozyskać trochę „całości pocztowych”, głównie z cyklu; pocztowe wykorzystanie pierwszych znaczków polskich z widokiem Wawelu z lat 1925 i 1926. Mamy także pewną liczbę znaczków zdjętych z przesyłek pocztowych z wyraźnie i czytelnie odbitymi datownikami nadawczymi.
Kolejny rok funkcjonowania klubowej strony internetowej www.cracoviana.eu rozpoczynamy w styczniu 2024 roku prezentacją wspomnianych walorów. Ponieważ jest to kontynuacja cyklu, który został przerwany w maju 2023 na części oznaczonej 34, następnej części nadajemy numer 35. Po niej będą oznaczone numerami 36, 37 i td.
Do siego roku
Jerzy Duda
Administrator Piotr
Życzenia świąteczno noworoczne 2023
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 18, grudzień 2023 13:32
Życzenia świąteczno noworoczne
Członkom Klubu Filatelistycznego „Cracoviana”, współtwórcom klubowej strony internetowej oraz Internautom systematycznie odwiedzającym tą stronę, a także wszystkim kolekcjonującym znaczki pocztowe, zrzeszonym w Okręgu Małopolskim PZF, składamy serdeczne życzenia spokojnych, pogodnych, pełnych radości Świąt, które niosą nadzieje i wszelkie dobro.
Najpiękniejszych Świąt Bożego Narodzenia i udanego Nowego
Roku 2024, wielu osobistych osiągnięć, satysfakcji i życiowego optymizmu życzą,
Prowadzący klubową stronę internetową
Jerzy i Piotr.
Podobnie, jak w poprzednich latach, życzenia ilustrujemy, zestawem czterech kartek świątecznych (fot.1-4) oraz jednej noworocznej (fot.5), pochodzących z obiegu pocztowego (1947 rok).
Kartki wydane były w latach czterdziestych XX wieku przez firmy krakowskie m.in. Lido, Chromolit, MKTW. Kartka pokazana na fot. 4 jest sygnowana przez firmę Karpowicza Salon Warszawski, z tekstem na odwrocie: „Śpieszmy się śpieszmy, Jezus nas woła...”.
JD, PM
O studni, ciekawej karcie korespondencyjnej i widokówkach z pomnikiem Mikołaja Kopernika.
- Szczegóły
- Opublikowano: czwartek, 14, grudzień 2023 10:00
O studni, ciekawej karcie korespondencyjnej i widokówkach z pomnikiem Mikołaja Kopernika.
O dziedzińcu Collegium Maius, pomniku Mikołaja Kopernika i jego losie po
usunięciu z dziedzińca, napisano wiele, także w Roku Kopernikowskim. Można by uznać, że wiemy dużo, ale istnieje potrzeba dalszych poszukiwań, których efekty mogą poszerzyć nasza wiedzę o miejscu, przedmiotach i budowlach. Służą temu dokumenty i materiały kolekcjonerskie.
a/ sprawa studni
W połowie roku 2023 stałem się właścicielem trzech kart korespondencyjnych. Jednej z 1899, wydanej przez Księgarnię Katolicką dr. Miłkowskiego w Krakowie (fot. 1) z podpisem „Dziedziniec Biblioteki Uniw. Jagiell. w Krakowie” w dwóch językach, polskim i francuskim oraz dwóch kart korespondencyjnych z roku 1900 wydanych przez firmę „Edgar Schmidt, Dresden-Budapest” (E.S.D.) z takim samym napisem w językach; polskim, francuskim i niemieckim (fot.2,3). Na kartach widoczny jest fragment południowo zachodniego skrzydła dziedzińca z wyraźnie rysującym się pierwszym planem, który przedstawia widok „żeliwnej czy drewnianej”” (?) obudowy ręcznej pompy do poboru wody ze studni.
Na jednej z kart ( zob. fot.3) jest odręcznie napisany tekst w języku polskim informujący adresatkę o zmianie jaka ma nastąpić w miejscu pokazanym na kartce; Posyłam Ci podobiznę miejsca na którym wkrótce stanie pomnik Kopernika dłuta Cypriana Godebskiego... Kartkę napisaną 14 maja 1900 roku wysłano tego samego dnia do Francji.
Pomnik Mikołaja Kopernika miał być usytuowany nad studnią po wybudowaniu cokołu. Studnia wyposażona była już w ręczną pompę obudowaną żeliwna(?) konstrukcją.
Wiadomo, że studnia istniała już od 1517 roku, że w 1609 roku opiewał ją prof. Sebastian Petrycy pisząc „ Tyś iest między studniami sławnieysza wszystkiemi/ Którekolwiek są w tey tu polskiej ziemi.... Widok studni w XVI wieku znajduje się na pozłacanej puszce relikwiarza głowy św. Jana Kantego wykonanego przez Jana Ceyplera w 1695 roku, przechowywany w krakowskim kościele św. Anny (fot.4 z opracowania Michał Kurzej, Relikwiarz głowy św. Jana Kantego w krakowskim kościele św. Anny,” Biuletyn Historii Sztuki” 1/2016).
Widzimy tu profesorów i studentów na dziedzińcu, w głębi lektoria i nauczających tam profesorów. Z boku studnia pod dachem, jak pisał Karol Estreicher. Widać studnię zadaszoną w atrakcyjnej obudowie, zapewne z ręcznym czerpakiem.
Kilka wieków później widok studni z zamontowaną ręczną pompą, znalazł się na fotografii wykonanej przez Ignacego Kriegera około 1880 roku (?). Na fotografii widać wprawdzie jedynie fragment, górną część, ale jest ona rozpoznawalna i posiada żelazną neogotycka pompę.(fot.5).
Studnia spełniała rolę użytkową co widać na akwareli Juliusza Kossaka i Stanisława Tondosa z 1886 roku (fot. 6). Czerpanie wody ze studni przedstawia również akwarela H. Alta z 1876 roku. Widać na niej obudowę studni podobną do tej przedstawionej na akwareli Juliusza Kossaka i Stanisława Tondosa.
Dwadzieścia lat później studnię, w całej krasie, w interesującej „artystycznej” obudowie żeliwnej, pokazał krakowski fotograf Wilhelm Kleinberg. Fotografia wykonana w 1898 roku znalazła się w albumie „Kraków” (format 32 x 15,5 cm) wydanym przez „Verlag von Rommler& Jonas, Dresden” (fot.7).
Na kartach korespondencyjnych i widokówkach z końca XIX wieku widać studnię z obudowana pompą którą, w związku z decyzją o ustawieniu na jej miejscu pomnika Mikołaja Kopernika musiano rozebrać. Po usunięciu konstrukcji obudowy pompy, wyłączenia studni z użycia i odpowiedniego zabezpieczenia. 8 czerwca 1900 roku na granitowej płycie pokrywającej studnię, stanął monumentalny cokół, a na nim pomnik Mikołaja Kopernika, którego odsłonięcie odbyło się w drugim dniu uroczystości jubileuszowych 600 lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
A co się stało z pompą?
b/ ciekawa karta korespondencyjna
W końcu XIX wieku Salon Malarzy Polskich wydał kartę korespondencyjną z reprodukcją akwareli Stanisława Tondosa na której przedstawiono dziedziniec Collegium Maius z parą zwiedzających osób (fot.8 a.b).
Widok dziedzińca Collegium Maius jest pozbawiony charakterystycznej budowli jaką jest studnia. Nie ma również pomnika Mikołaja Kopernika. Obie karty pochodzą z obiegu pocztowego.
Na jednej (a)znajduje się odręcznie wpisane pozdrowienia, a na odwrocie jest odbitka datownika odbiorczego Urzędu Pocztowego w Wiedniu z datą 8.6. 1900 (!) czyli z dnia odsłonięcia pomnika Mikołaja Kopernika w Krakowie.
Druga karta (b), również z odręcznie napisanymi po polsku pozdrowieniami z Krakowa, nosi datę 6 czerwiec 1900 rok i została wysłana do Glasgow.
Na karcie daje się zauważyć miejsce ingerencji grafika czy retuszera.
c/ widokówki z pomnikiem Mikołaja Kopernika
Przez pięćdziesiąt trzy lata wydano niezliczoną ilość widokówek, których głównym tematem był pomnik Mikołaja Kopernika. Usytuowany we wnętrzu architektonicznym, był najczęściej widoczny na pierwszym planie, i pokazywany frontalnie.
Zdarzają się i inne ujęcia, na których starano się ukazać raczej piękno dziedzińca, atrakcyjne fragmenty budowli, detale, szczegóły i ciekawostki.
W opisach kart korespondencyjnych i widokówek występował wyraz „dziedziniec” , a brakowało informacji o pomniku.
Zdarzają się widokówki z podpisami i informacją o pomniku Mikołaja Kopernika, ale ujęcia pomnika robi wrażenie, że nie on jest głównym tematem. Widok pomnika jest przesunięty z części środkowej na skraj widokówki, albo pozostaje w cieniu i jest słabo widoczny.
Jeśli ktoś ma odpowiedź na postawione pytanie w a/, wie co było przyczyną braku na karcie korespondencyjnej b/ znalazł inne jeszcze rozwiązania w prezentowaniu pomnika Mikołaja Kopernika na widokówkach c/, prosimy o kontakt z prowadzącymi klubową stronę internetową. Odpowiedzi i propozycje postaramy się niezwłocznie wydrukować. Z góry dziękujemy za odpowiedzi i propozycję, które potraktujemy jako materiały kończące Rok Kopernikowski.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
Ołtarz Wita Stwosza z Europejską Nagrodą Dziedzictwa Europa Nostra
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 08, grudzień 2023 14:51
Ołtarz Wita Stwosza z Europejską Nagrodą Dziedzictwa Europa Nostra
7 września 2023 roku, podczas głównych obchodów 45 rocznicy wpisania Krakowa na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, archiprezbiter bazyliki ksiądz infułat dr Dariusz Raś odebrał z rąk wiceprezydenta Europa Nostra prof. Jacka Purchli i sekretarz generalnej Europa Nostra Sneski Quaedvlieg-Mihailovic Europejską Nagrodę Dziedzictwa Europa Nostra za projekt konserwacji Ołtarza Wita Stwosza.
Ołtarz w bazylice Mariackiej oraz jego twórca Wit Stwosz posiadają wiele walorów wydanych przez Pocztę Polską. Przede wszystkim są to znaczki pocztowe, wydane w latach 1933 i 1960 oraz trzy komplety kart ilustrowanych po 32 sztuki każdy, o różnym nominale, a w 1934 roku dodatkowe wydanie prowizoryczne w związku z obniżeniem taryfy pocztowej emitowane z okazji 400. rocznicy śmierci Wita Stwosza. Są to również znaczki przedstawiające fragmentu ołtarza i jego detale, jak w przypadku znaczka z 1956 roku (Fi.838), na którym znajduje się fragment rzeźby przedstawiającej Matkę Boską, czy znaczka (Fi.3957) z widokiem rzeźby popularnie zwanej „żaczkiem” znajdującej się na Placu Mariackim, wykonanej na wzór rzeźby umieszczonej wysoko w obramowaniu szafy ołtarzowej, a wcześniej (Fi. 3790) z wizerunkiem głowy „żaczka”. Jest również znaczek z wizerunkiem fragmentu głowy św. Anny (Fi.2221) wydany z okazji Międzynarodowej Wystawy Filatelistycznej „Arphila 75”
W 2016 roku w Klubie „Cracoviana” powstała propozycja włączenia się do obchodów 70 rocznicy powrotu do Krakowa ołtarza, wywiezionego przez nazistów do Niemiec na początku 1940 roku. Podjęto decyzję o przygotowaniu wydawnictwa w postaci albumu wybranych ilustrowanych kartek pocztowych. Staraniem Kol. Augustyna Katańskiego ukazał się albumik zawierający zestaw reprintów kart ilustrowanych wydanych z okazji 400.rocznicy śmierci Wita Stwosza ze zmodyfikowanym znaczkiem opłaty i dodatkowym opisem (fot.1).
Album z numerem 001, został wręczony archiprezbiterowi bazyliki Mariackiej księdzu infułatowi dr. Dariuszowi Rasiowi podczas spotkania z przedstawicielami Klubu; Jerzym Dudą i Augustynem Katańskim, w dniu 12 kwietnia 2016 roku. Nakład albumu wynosił 150 sztuk i został rozprowadzony wśród Członków i Sympatyków Klubu „Cracoviana”.
W ramach obchodów rocznicowych poddano również propozycję, aby na klubowej stronie internetowej prezentować artykuły i walory na temat pocztowego wykorzystania znaczków z widokami ołtarza Wita Stwosza wydanych w latach 1933 i 1960, a także pozostałych znaczków związanych z ołtarzem. Powstał w ten sposób cykl artykułów rozpoczęty 12 stycznia 2016 roku. Cykl złożony z 17. artykułów, ciekawostek, opisów zakończono 20 grudnia 2016 roku.
Z okazji przyznania w 2023 roku wspomnianej nagrody, autorzy strony internetowej postanowili przypomnieć jedną z najpiękniejszych serii wydanych przez Pocztę Polską, z widokami fragmentów ołtarza Wita Stwosza, składającą się siedmiu znaczków wydania okolicznościowego Arcydzieła sztuki polskiej – ołtarz Wita Stwosza (Fi.1035 – 1041).
W serii emitowanej w 1960 roku znalazł się znaczek cięty o nominale 10.00 zł i wymiarach 86 x 108 mm (Fi.1041), który przez pewien czas uchodził za jeden z największych znaczków pocztowych na świecie. Na znaczku jest przestawiona główna część ołtarza zwana szafą ze sceną „Zaśnięcia Matki Boskiej”. Znaczek świetnie zaprojektowany i sztychowany mógł stanowić nadzwyczaj efektowną „reklamę” dzieła Wita Stwosza, a przede wszystkim Krakowa i jego bazyliki Mariackiej. Mógł, ale czy był? Na kolejnych fotografiach prezentujemy przykłady pocztowego i kolekcjonerskiego wykorzystania tego znaczka.
Znaczki wykonano w stalorycie, a ich staranne drukowanie odbywało się na maszynach do wklęsłego druku kreskowego. Znaczki wprowadzono do obiegu pocztowego 20 września, zarządzeniem nr 80 Ministra Łączności z dnia 19.09.1960 roku. Na siedmiu znaczkach, zaprezentowano widoki sześciu kwater ołtarza w stanie otwartym, na których przedstawiono sceny biblijne, a na siódmym jest widok środkowej części ołtarza zwanej szafą (fot. 2-8).
Fot. 2 Czteroznaczkowy blok z lewym i dolnym marginesem (Fi.1035), stemplowany
abonamentowo z liczbami rozrachunkowymi. Na znaczkach jest widok kwatery
górnej, lewego skrzydła ołtarza, „Zwiastowanie”.
Fot.3 Czteroznaczkowy blok z prawym marginesem (Fi.1036), stemplowany abonamentowe
z liczbami rozrachunkowymi. Na znaczkach jest widok kwatery środkowej , lewego
skrzydła ołtarza „Boże Narodzenie”.
Fot.4 Trzyznaczkowy blok z lewym i górnym marginesem (Fi.1037) stemplowany
abonamentowo, z liczbami rozrachunkowymi. Na znaczkach jest widok kwatery
dolnej, lewego skrzydła ołtarza „Pokłon Trzech Króli”.
Fot 5 Czteroznaczkowy blok z lewym i górnym marginesem (Fi.1038) stemplowany
abonamentowo, z liczbami rozrachunkowymi. Na znaczkach jest widok kwatery
górnej z prawego skrzydła ołtarza, „Zmartwychwstanie”.
Fot. 6 Czteroznaczkowy blok z lewym i górnym marginesem (Fi.1039) stemplowany
abonamentowo, z liczbami rozrachunkowymi. Na znaczkach jest widok kwatery
środkowej, prawego skrzydła ołtarza,„Wniebowstąpienie”.
Fot. 7 Czteroznaczkowy blok z prawym marginesem (Fi.1040) stemplowany abonamentowo,
z liczbami rozrachunkowymi. Na znaczkach jest widok kwatery dolnej, prawego
skrzydła ołtarza „Zesłanie Ducha Świętego”.
Fot.8 Znaczek Fi.1041 o wymiarach 86 x 108 mm, cięty, stemplowany abonamentowo
przedstawiający fragment środkowej części ołtarza, zwanej szafą, Zaśnięcia Matki
Boskiej”.
Znaczki projektował Roman Kleczewski, a rytowali: Edward Kornecki, Eugeniusz Tirdiszek, Bogusław Brandt, B. Szymańska, Jerzy Miller oraz Stefan Łukaszewski. Nakłady znaczków były różne. Nakłady znaczków o nominałach 20, 30, 40 gr. i 2,50 zł wynosiły około 2, 5 miliona każdego, nakład znaczka o wartości 60 gr. nakład wynosił ok. 5, 4 miliona, natomiast znaczki o dwóch najwyższych nominałach – 5.60 i 10 zł miały nakład po ok. 300 tyś. sztuk. Wydano również FDC w nakładzie 14, 7 tys. egzemplarzy (fot. 9).
Pomimo wysokich nakładów, jak się dzisiaj wydaje, znalezienie na rynku filatelistycznym całości pocztowych ofrankowanych znaczkami z widokami fragmentów ołtarza Wita Stwosza nie jest łatwe, a znaczkiem o nominale 10 zł, bardzo trudne. Złożyły się na to co najmniej dwie przyczyny. Nominał znaczka o wymiarach 86x108 był duży i w zasadzie odpowiadał taryfie za przesyłki w obrocie zagranicznym i to w postaci listów poleconych, ekspresowych, wysyłanych drogą powietrzną. Również wielkość znaczka sprawiała znaczne problemy przy frankowaniu przesyłki listowej wysyłanej w kopercie o standardowych wymiarach. Natomiast znaczek wykorzystywano niekiedy do pozyskiwania stempli okolicznościowych tworząc coś na kształt maksimafilii. Na kolejnych fotografiach 10-17 prezentujemy przykłady pocztowego i kolekcjonerskiego wykorzystania znaczka Fi.1041.
Fot.10 Koperta o wymiarach 220 x 161 mm przesyłki urzędowej, zagranicznej,
poleconej, z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej od
Państwowego Przedsiębiorstwa Filatelistycznego „Ruch” z Urzędu Pocztowego
Warszawa 3 w dniu (?). 01. 1971 roku, na adres prywatny do USA. Przesyłka
z pieczątkami cenzury poczty i zwolnienia z opłaty dotarła da USA 12 lutego
1971 roku o czym świadczy odcisk datownika odbiorczego. Na kopercie
naklejony znaczek Fi.1041. Taryfa przewidywała opłatę 10,00 zł dla przesyłki
o wadze do 60 gramów.
Fot. 11. Koperta standardowych wymiarów (uszkodzona od góry) przesyłki listowej,
Prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z
wydrukowanym numerem, wysłanej drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego
Dąbrowa Górnicza w dniu 2.01. 1963 roku do USA. Przesyłka jest
ofrankowana znaczkiem Fi.1041 o nominale 10,00 zł zgodnie z taryfą.
Przesyłka dotarła do adresata 19.01. 1963 o czym świadczy odbitka
datownika odbiorczego.
Fot.12 Przykład wykorzystania koperty pierwszego dnia obiegu (FDC) ze
znaczkiem Fi.1041 o nominale 10.00 zł jako przesyłki listowej, prywatnej,
zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki w kolorze czarnym
i odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej z naklejką, przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Białystok 1 w dniu 4.10.1960 do byłego
RFN-u. Opłata za przesyłkę byłą niezgodna z taryfą wobec tego nadawca
uiścił dopłatę w gotówce w wysokości 1,00 zł co zostało potwierdzone
stosownym napisem i pieczątką (taxe percue). Przesyłka dotarła do adresata
6.10. 1960 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 13a, b Kolejny przykład wykorzystania koperty FDC (a) do przesyłki listowej,
prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym
numerem, przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 1
w dniu 19.12.1960 roku do Anglii. Przesyłka jest ofrankowana na rewersie
dwoma znaczkami na przesyłki lotnicze Fi.991 i 935 o łącznej wartości
6,50 zł (b). Przesyłka została nadana po 28 dniach od wprowadzenia znaczka
Fi.1041 i FDC (20 IX 1960) i znaczek z jego nominałem 10,0zł nie został
uwzględniony w opłacie za przesyłkę. Właściwe ofrankowanie powinno
wynosi 6,40 zł. Nadpłata ofrankowania wynosi 10 groszy.
Fot. 14 Jeszcze jeden przykład wykorzystania koperty FDC za znaczkiem
Fi.1041 do przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Przemyśl 1 w dniu 8.11.1960 roku do USA.
Taryfa przewidywała za przesyłkę listową do 20 gramów do USA 3,40 groszy.
Fot.15 Wyjątkowy walor z wykorzystaniem koperty FDC ze znaczkiem Fi.1041 do
przesyłki listowej, urzędowej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki
z wydrukowanym numerem, od Państwowego Przedsiębiorstwa
Filatelistycznego „Ruch” do Dyrektora Generalnego Poczty w Belgradzie w byłej
Jugosławii, wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 w dniu 20 IX 1960 roku
( w dniu emisji serii Arcydzieła sztuki polskiej – Ołtarz Wita Stwosza). Adresat
otrzymał przesyłkę 22.09.1960 roku o czym świadczy odbitka stempla
odbiorczego.
Zwracamy uwagę naszym klubowym kolegom na dosyć oryginalne, kolekcjonerskie wykorzystanie znaczka Fi.1041. Polegało ono na wykorzystywaniu widokówek przedstawiających fragment ołtarza Wita Stwosza, wydawanych nawet od lat dwudziestych XX wieku, do robienia maksimafili. Z powodu dużych rozmiarów znaczka był on najczęściej przyklejany na czwartej stronie widokówki składanej jak na fot.16, lub przygotowywanym zestawie samodzielnie wykonywanym (fot.17).
Fot. 16 Widokówka w formie folderu z wykorzystaniem, na pierwszej stronie, fotografii
autorstwa Krzysztofa Jabłońskiego przedstawiającą fragment ołtarza Wita
Stwosza, wydana przez Krajową Agencję Wydawniczą . Na czwartej stronie
naklejono znaczek Fi.1041 oraz odciśnięto stempel okolicznościowy stosowany w
dniu 11 VI 1983 roku na wystawie filatelistycznej Kraków-Norymberga z
okazji 400-rocznicy śmierci Wita Stwosza (Kat. Myśl. Nr. 83 112).
Fot.17 Zestaw w formie folderu, z widokówką przedstawiającą fragment ołtarza Wita
Stwosza z bazyliki Mariackiej, naklejoną na karton oraz znaczek Fi.1041.Całość
ostemplowana datownikiem stosowanym w Urzędzie Pocztowym
Kraków1.
Przykłady wykorzystania znaczka Fi.1041 w postaci pokazanej na fot. 15 i 16 przekazał nam Kolega Klubowy Frank Wiatr z USA.
Przy ocenie zgodności ofrankowania z taryfą wykorzystujemy, o czym już pisaliśmy, informacje zawarte w publikacji Adam Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-201 wydanej w Basel-Gliwice 2011.
Jerzy Duda
Administrator Piotr