KRAKOWSKA CIEKAWOSTKA Z MEDYCYNĄ I MEDYKAMI ZWIĄZANA

KRAKOWSKA CIEKAWOSTKA

Z MEDYCYNĄ I MEDYKAMI ZWIĄZANA

Korzystając z wolnego czasu podczas domowej kwarantanny, we wtorek

7 kwietnia zająłem się, po raz kolejny, układaniem znaczków, kartek pocztowych

i całości. Podczas wyjmowania kopert z pudełka wypadł mi mały kawałek

papieru. Dla porządku podniosłem papierek, odwróciłem i zaniemówiłem.

Okazało się, że podczas porządkowania wypadł mi ekslibris, który był od

dawna przeze mnie poszukiwany. Jest to znak książki Muzeum Historii

Medycyny w Uniwersytecie Jagiellońskim w formie prostokąta o wymiarach

53 x 82 mm na którym przedstawiono; widok fasady Collegium Maius z wykuszem;

herb Uniwersytetu Jagiellońskiego; Orła Jagiellonów w kartuszu oraz sześć

wizerunków wybitnych polskich lekarzy. (fot.1)

 

W górnym wierszu po lewej stronie przedstawiony jest wizerunek: JANA

STRUSIA, inna forma nazwiska Struthius, (1510-1568) nadwornego lekarza

królów polskich; Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta również, a także

burmistrza Poznania wsławionego badaniami nad tętnem. Jego najsłynniejsze dzieło

O tętnie. W 1968 roku z okazji rocznicy śmierci lekarza wydano pocztówki

oraz stosowano w Poznaniu datownik okolicznościowy (kat. Myślicki; nr 68306).

W górnym wierszu po prawej stronie jest wizerunek : WOJCIECHA OCZKO,

inna forma nazwiska Ocellus, (1537 –1599) doktora medycyny i filozofii, nadwornego lekarza królów; Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy. Wojciech Oczko był jeden

z twórców medycyny polskiej. Wsławił się powiedzeniem, Ruch zastąpi prawie każdy lek, podczas gdy żaden lek nie zastąpi ruchu.

Poniżej, po lewej stronie jest wizerunek JĘDRZEJA ŚNIADECKIEGO ( 1768 – 1838), lekarza, biologa, chemika i filozofa. Po studiach w Krakowie w Szkole Głównej Koronnej (obecnie Uniwersytet Jagielloński) wyjechał do Padwy gdzie studiował medycynę praktyczną. Opisał metodę leczenia krzywicy. Promował higienę i dietetykę i wychowanie fizyczne.

W tym samym rzędzie po prawej stronie jest wizerunek IGNACEGO RAFAŁA CZERNIAKOWSKIEGO (1808 – 1882), polskiego botanika, lekarza, profesora i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1862-1863. Był nauczycielem przyrody i rolnictwa w Instytucie Technicznym, a od 1843 roku dyrektorem Ogrodu Botanicznego w Krakowie.

W dolnym rzędzie po lewej stronie jest wizerunek TYTUSA CHAŁUBIŃSKIEGO, (1820-1889), lekarza, filozofa medycyny, profesora patologii, współtwórcy Towarzystwa Tatrzańskiego. Medycynę studiował w Wilnie, kontynuował w Uniwersytecie Dorpackim, dyplom doktora medycyny i chirurgii uzyskał na Uniwersytecie w Wurzburgu w 1844 roku.

W dolnym rzędzie po prawej stronie jest wizerunek JÓZEFA DIETLA (1804 –1878), lekarza, polityka, profesora i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1861- 1862 i prezydenta Krakowa w latach 1866-1874. Studiował na Uniwersytecie Lwowskim, następnie medycynę w Wiedniu gdzie uzyskał stopień doktora medycyny. W 1851 roku objął stanowisko profesora i kierownika Katedry Medycyny Wewnętrznej i Kliniki Lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stworzył nową dziedzinę medycyny balneologię. Rozpropagował fizykoterapię i sklasyfikował polskie wody lecznicze.

Odnalezienie zagubionego ekslibrisu zbiegło się z terminem zapowiadanej na 7 kwietnia na godz. 13.00 nietypowej formy podziękowania dla polskich służb medycznych walczących z epidemią koronawirusa. Jednorazowa akcja polegająca na kilkuminutowych oklaskach i eksponowaniu spontanicznie wykonanych plakatów ma swoją wymowę i zapewne będzie powtarzana. Uważam jednak, że wszystkim wykonującym zawody medyczne, w najtrudniejszych czasach epidemii roku 2020, w tym głównie lekarzom, pielęgniarkom, ratownikom medycznym, farmaceutom, diagnostom laboratoryjnym, należą się podziękowania w formie bardziej trwałej. Jedną z takich form są znaczki pocztowe wydane przez właściwą dla danego kraju pocztę. Jesteśmy przekonani, że bohaterska walka lekarzy i personelu medycznego, zostanie uczczona emisjami znaczków pocztowych poczt w wielu krajach świata. Znaki pocztowe będą miały charakter podziękowania za trud i poświęcenie, ale także będą formą pamięci o tych co zmarli na służbie ratując komuś życie.

Zanim doczekamy się w kraju realizacji wspomnianej formy podziękowania przypomnimy wybrane emisje znaczków Poczty Polskiej. Są to np. seria znaczków „Medycyna polska” wydana w 1957 roku Fi. 863- 870 ( fot. 2) z FDC (fot.3, 4, 5) z wizerunkami słynnych polskich lekarzy oraz seria znaczków wydana z okazji 100 lecia Towarzystwa Internistów Polskich (Fi. 4103 – 4105 ) z 2006 roku ( FDC fot.6) również z portretami słynnych internistów.

 

Jerzy Duda

Administrator Piotr