ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. Część 9.

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.

Część 9.

Po kolejnych dwóch miesiąca od ukazania się serii znaczków (Fi. 583-585) Poczta Polska wprowadziła do obiegu autorski znaczek Czesława Słani zaprojektowany i sztychowany przez artystę. Znaczki o nominałach 45+15 groszy (Fi.588) i 90 groszy

(Fi. 589) wprowadzono do obiegu 28 marca 1952 roku w 5. rocznicę śmierci gen. Karola „Waltera” Świerczewskiego. Przedstawiają portret generała drukowany w kolorach fioletowo brązowym i szaroniebieskim. Znaczki o wymiarach rysunku 22,3 x 27,6 mm posiadają w górnej części rysunku daty urodzin i śmierci, a w lewym dolnym rogu widok honorowej Odznaki Grunwaldzkiej ludowego Wojska Polskiego. Seria znaczków na fot.1.

Gen. Karol „Walter” Świerczewski urodził się w 1897 roku w Warszawie w rodzinie robotniczej. Uczył się zawodu, a w 1915 roku został ewakuowany do Rosji. Był uczestnikiem rewolucji październikowej i wojny polsko-bolszewickiej walcząc po stronie bolszewików.

W latach 1936- 1938 brał udział w wojnie domowej w Hiszpanii. Był absolwentem Akademii Wojskowej im. Frunzego. Generał pułkownik Armii Czerwonej i generał broni Ludowego Wojska Polskiego. W 1946 roku został mianowany wiceministrem Obrony Narodowej. Zginął 28 marca 1947 roku pod Jabłonkami. Komuniści otoczyli go kultem bohatera i patrioty stawiając pomniki, nadając jego imieniem nazwy ulic i placów, szkołom, zakładom pracy a nawet wykorzystując jego podobiznę na banknotach. Po 1989 roku kult tego który „kulom się nie kłaniał” praktycznie odszedł w niepamięć.

Czesław Słania zaprojektował znaczek przyjmując za podstawę portretową fotografię gen. Świerczewskiego bez nakrycia głowy, w mundurze generała broni Ludowego Wojska pokazanym tylko w górnej części bez odznaczeń i medali. Staloryt o nominale 45+15 (Fi.588) wydano w nakładzie ponad 2mil. sztuk, a o nominale 90 groszy (Fi. 589) 501 tys. sztuk. Znaczki były w obiegu do 30.11.1953 roku czyli ponad półtorej roku. Nakłady obu znaczków były na owe czasy małe, a w porównaniu z nakładami wydań zwyczajnych takich jak „ Bolesław Bierut”, „Nowa Huta”, „Plan 6-cio letni”, nawet bardzo małe, stąd znalezienie całości pocztowych ofrankowanych znaczkami z wizerunkiem gen. Świerczewskiego szczególnie o nominale 90 groszy jest bardzo trudne Dysponujemy zaledwie trzema całościami z których dwie noszą znamiona przesyłek inspirowanych filatelistycznie oraz czterema znaczkami zdjętymi z przesyłek z czytelnymi odbitkami datowników.

 

Fot. 2 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu

Pocztowego Warszawa 2 w dniu 19.12.1952 roku do Radomia. Przesyłka w tym

samym dniu była w Urzędzie Pocztowym Radom 1 o czym świadczy odbitka

datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana jednym znaczkiem Fi. 589 , serią

znaczków Fi. 594-596 wydaną z okazji 60. rocznicy urodzin Bolesława Bieruta oraz

dodatkowo znaczkiem z serii Fi. 894. Frankatura wynosi 4,05 zł i ponad dwukrotnie

przekracza obowiązującą taryfę.

 

Fot.3 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

postaci odbitki pieczątki z numerem z numeratora, ekspresowej wysłanej na ten

sam adres jak na fot.2 wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 29.5.1952

roku. Przesyłka jest ofrankowana jednym znaczkiem Fi. 589 oraz trzyznaczkowym

paskiem Fi. 595. Frankatura ponad dwukrotnie przekracza obowiązującą taryfę. Obie

przesyłki przeszły oficjalną drogę pocztową i pomimo wyczuwalnej inspiracji

filatelistycznej stanowią ciekawe walory filatelistyczne.

 

Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej firmowej, poleconej z erką w

postaci odbitki pieczątki wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków 1 w dniu 13.6.1952

roku do Chrzanowa. Adresat otrzymał przesyłkę dnia 14.6.1952 o czym świadczy

odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami Fi. 588

w tym parką poziomą o łącznej frankaturze 1,80 zł .

 

Fot. 5 Znaczki zdjęte z przesyłek pocztowych i wycinek w tym Fi.588 wykorzystany w

Urzędzie Pocztowym Oborniki k. Poznania z datą 21.IV. 1952 oraz trzy znaczki Fi.

590 wykorzystane w: Urzędzie Pocztowym Stalinogród (!) z datą 6.6.1953, w Urzędzie Pocztowym Kraków 1 z datą 16.4.1953 oraz w Urzędzie Pocztowym Paczków z datą 11.7. 1953.

Przełom lat 1951/52 był dla Czesława Słani początkiem rzetelnej współpracy z Pocztą Polską w zakresie projektowania i sztychowania znaczków. Efekty prac nad znaczkami pocztowymi (4 portrety oraz wnętrze kopalni) potwierdziły dobre przygotowanie do zawodu i wysoką fachowość Słani, wówczas jeszcze mało znanego w środowisku kolekcjonerów. Znaczki jego autorstwa nie były rozpoznawalne, a nakłady stosunkowo niskie. Tematyka zaś mało zachęcająca do kolekcjonowania. Sądzimy, że właśnie dlatego dość rzadko spotyka się wykorzystanie tych znaczków na przesyłkach pocztowych. Wysoki kunszt i artyzm Słani ujawnił się w kolejnych pracach o których w następnej części cyklu.

Ponawiamy naszą prośbę o udostępnianie nam całości pocztowych ofrankowanych znaczkami projektowanymi i sztychowanymi przez Czesława Słanię w latach 1952-1953 do prezentacji na klubowej stronie internetowej. Równocześnie dziękujemy kol. Miłoszowi Rzadkoszowi za włączenie się do naszego cyklu i udostępnienie nam walorów ze swojego zbioru.

Ciekawostki, które udało się nam pozyskać, z różnych źródeł, z opisem zaprezentujemy w najbliższym czasie.

Jerzy Duda

Administrator Piotr